Noc Bibliotek to ogólnopolska akcja zainicjowana w 2015 roku, która w niekonwencjonalny sposób zachęca do korzystania z zasobów bibliotek jako najbardziej otwartych i dostępnych instytucji kultury z ofertą dla osób w każdym wieku.

Książnica Zamojska corocznie włącza się w tę inicjatywę, przygotowując specjalne wydarzenia, które pomagają czytelnikom poznać i zaprzyjaźnić się z biblioteką na tyle, by pozostać i czerpać z jej zasobów przez długie lata.

Noc Bibliotek 2020, przebiegająca pod hasłem Klimat na czytanie, to działania edukacyjne poruszające problem ochrony klimatu i utrwalające zachowania proekologiczne oraz promocja dostępnej w bibliotekach literatury popularnonaukowej. Na potrzeby jej realizacji postanowiliśmy stworzyć klimatyczny program realizowany w klimatycznej przestrzeni naszej biblioteki. Przygotowania rozpoczęliśmy już 7 października od aranżacji kącików czytelniczych inspirowanych gatunkami literackimi. Zainscenizowaliśmy miejsce dla miłośników literatury kryminalnej, przygodowej, obyczajowej, romantycznej oraz dziecięcej i młodzieżowej. Tak zaadaptowany hol biblioteki był ukłonem w stronę wszystkich czytelników, którzy w tym czasie odwiedzili naszą instytucję, stając się pośrednio uczestnikami Nocy.

W tak urządzonej przestrzeni 9 października rozpoczęła się realizacja zaplanowanego programu. Na początek były warsztaty Klimatyczne gadżety, a ich uczestnicy dowiedzieli się jak wykorzystać to czego już nie potrzebujemy, czyli jak być ekologicznym i dbać o swoje środowisko. Na warsztat wzięte zostały pudełka po mikrofilmach odnalezione w magazynie biblioteki. Stare materiały z niepotrzebnych już ubrań, kamienie, kora, słoma, materiały jutowe, zużyte płyty CD. Powstały ciekawe organizery, ozdoby na włosy, flakony i wazoniki. Podczas zajęć wykorzystano także graficzne motywy pobrane z bibliotek cyfrowych, które wykorzystaliśmy przy ozdabianiu ekotoreb. Darmowe wzory domeny publicznej przerysowano na torby. Efekt zadziwiał i zachęcał do poszukiwań w zasobach Polony, Europeany, ale także w Bibliotece Cyfrowej Książnicy Zamojskiej. W czasie trwania warsztatów uczestnicy mieli także okazję obejrzeć wystawy online nieTYpowe obrazy, które prezentują zanimowane fotografie, ilustracje i grafiki wyszukane w zasobach cyfrowych. Ożywione zdjęcia wprawiły wszystkich w naprawdę dobry nastrój. Dla tych, którzy nie mogli być z nami osobiście, zamieściliśmy na kanale YouTube Książnicy Zamojskiej eko-DIY, przygotowane przez naszych kreatywnych bibliotekarzy, które były formą szybkiego instruktażu na nasze gadżety. Pokazy w dobrym klimacie to nasza propozycja dla czytelników zafascynowanych światem nauki i książkami popularnonaukowymi. Chemiczną prezentację laboratoryjną przygotowali dla nas pracownicy MiniLAB. Okazało się, że chemia może być niezwykle ciekawa, eksperymenty przynoszą nieoczekiwany efekt, a uczestnicy wcale nie chcą zakończyć warsztatów. Podczas eksperymentowania trwały rozmowy o zmianach zachodzących w środowisku, potrzebie ochrony przyrody i konieczności wykorzystania odnawialnych źródeł energii.

W obchody Nocy bibliotek wplecione zostało także Klimatyczne pisanie, czyli realizacja ogólnopolskiej akcji Fundacji Zbigniewa Herberta Podaruj wiersz. Zainteresowani mogli spróbować pisania gęsim piórem, własnoręcznie przepisać wiersz, a potem podarować go wybranej osobie. Wszystko odbywało się przy pięknie zaaranżowanym stoliku z klimatem.

Na zakończenie uczestnicy Nocy Bibliotek uczestnicy mogli obejrzeć film Jakub, Mimmi i gadające psy.

Nie zabrakło też wydarzeń online…

Dla osób, które nie mogły być z nami przygotowaliśmy facebookową zabawę z nagrodami Klimatyczne czytanie, w której każdy z czytelników biblioteki mógł pokazać swój ulubiony kącik do czytania bądź też zainspirować się jedną z naszych aranżacji i przygotować swoją propozycję. Liczyliśmy na kreatywność i pomysłowość internautów, którzy jak zwykle nas nie zawiedli. Odwiedzający stronę internetową Książnicy Zamojskiej mogli rozwiązać wirtualny quiz Klimatyczne rozgrywki przygotowany na platformie Genial.ly, zmierzyć się z pytaniami i udowodnić swoją wiedzę o zasadach segregacji, recyklingu, ochronie środowiska i klimatu.

Podczas Nocy bibliotek dokonaliśmy podsumowania konkursu dla młodzieży Zbuduj miasto idealne w Minecraft. Zadaniem uczestników było zaprojektowanie wybranego zabytku/budowli Zamościa w grze Minecraft oraz zaopatrzenie jej w tabliczkę z widocznym podpisem „Zamość 440”.

Ze względu na sytuację epidemiologiczną nie dotarł do nas Mobilny Zestaw Odnawialnych Źródeł Energii będący w zasobach Departamentu Środowiska i Zasobów Naturalnych Urzędu Marszałkowskiego w Lublinie i w programie zabrakło jego prezentacji. Mimo tych ograniczeń wszystkie zaplanowane formy aktywności znalazły swoich odbiorców. W stacjonarnych wydarzeniach wzięło udział przeszło 60 osób, propozycje online zyskały aprobatę ponad 140. osób, a umieszczone na platformie Youtube filmy obejrzano przeszło 100 razy.

Karolina Fidler-Niemczuk, Renata Michalik, Książnica Zamojska