Był czwartek, jesienne popołudnie 24 września A.D. 2020. trwał 10 Zamojski Festiwal Książki realizowany pod hasłem Książka drogą do wyobraźni. Wśród wielu różnorodnych wydarzeń i odwiedzających nas gości – Ona – kobieta o wielu pasjach i zainteresowaniach: regionalistka, miłośniczka historii, bibliotekarka, a przede wszystkim pisarka – MONIKA REBIZANT – SIWIŁO.
Galeria Exlibris powoli zapełniała się publicznością, w powietrzu unosiła się wszechobecna cisza, która potęgowała tylko narastającą atmosferę oczekiwania – na pierwsze słowa, wersy, zdania….
Rozpoczęliśmy Roztoczańskie zamyślenia …..
O czym? O osobistym zamyśleniu autorki nad sobą, życiem, pisaniem, powieściami, niezwykłym czasem lat dziecinnych i ukochanym Roztoczem.
Te niezwykłe rozważania znalazły odzwierciedlenie w najnowszej książce autorki Roztoczańskie zamyślenia. Jest to publikacja zupełnie inna od tych wydanych wcześniej. Prezentuje zbiór wywiadów, artykułów prasowych, recenzji, listów, wierszy, opowiadań, legend i pejzaży Roztocza – swoisty przekrój poprzez całokształt twórczości. Jak mówi sama autorka, można powiedzieć, takie jubileuszowe podsumowanie. Jubileuszowe, gdyż właśnie w 2020 roku mija 10 lat od napisania debiutanckiej powieści pt. Singiel.
To tęsknota za tym co nie wróci, za pięknym czasem lat dziecinnych, miłość do historii, życie codzienne i dojrzewające gdzieś w głębi duszy pragnienie przelania swych myśli na papier zaowocowały powstaniem tej, jak i kolejnych części powieści, które noszą tytuł: Przytul mnie i Zatańcz ze mną. Jak wspomina autorka, główny bohater publikacji Michał Rawicz – to „cała ona” w męskim ciele, niczym Supermanka z piosenki Kayah, przedstawiająca problemy kobiet z perspektywy mężczyzny.
Snując kolejne rozważania, podążamy poprzez Wrzosowiska kolejnymi szlakami Roztocza, Puszczą Solską przez Czartowe Pole, Zamość, Józefów, bagna, łąki i torfowiska. Spotykamy tu ówczesne XVII wieczne wiedźmy, zielarki, rzucone gdzieś kiedyś klątwy i zasłyszane przepowiednie. Po drodze mijamy postaci historyczne, wojny, bitwy i powstania, by dotrzeć do współczesności, do tego tu i teraz. Taki oto obraz wyłania się z sagi o roztoczańskich wiedźmach, którą stanowią Wrzosowiska i Dziki Rozmaryn . Tu oprócz wątków rodzinnych, historycznych, bolesnych tragedii, pojawiają się również stare legendy poruszające wyobraźnię, niemal namacalnie pozwalające odczuć baśniowo- mroczną atmosferę powieści. Obecnie na wydawcę czekają kolejne części powieści pt. Uroczysko.
Jest miło i przyjemnie, czas jakby zatrzymał się w miejscu – ciekawe opowieści okraszone wątkami rodzinnymi, nutą historii, która wtapia się w całość nie dając uczucia znużenia i odrobina magii zaciekawiają jeszcze bardziej.
Pytamy o wiersze. Dobrze, że wydobyte gdzieś z dna szuflady, z kartek pamiętnika – piękne. Dziś mamy możliwość posłuchać tego ulubionego i nagrodzonego w latach 90-tych w Konkursie Debiuty Zamojskiego Domu Kultury:
Milczeniem
Haftujesz mi myśli
Już wieczór
W kolejce stoi po słowa
W różanym zmierzchu
Pełnia lata
I trawa w ukłonie przed wiatrem pochylona
I chyba rozmawiać dziś umiem
Bez bólu
Baletem jest chwila
Powietrze całuje mnie w czoło
Dłoń Boga nade mną
Cierpliwa
(1993.07.05)
Rozlegają się gromkie brawa. Ciągły niedosyt publiczności i znów cisza, oczekiwanie, że może coś jeszcze, jakiś ciekawy wątek, legenda wybrzmią i zaspokoją ciekawość.
Pada więc kolejne pytanie. Ponieważ gro publiczności stanowi młodzież pytamy o przesłanie dla osób młodych, dla czytelników. W odpowiedzi otrzymujemy zdanie, które stanowi swoistą esencję czytelnictwa jak i naszego Festiwalu Książki: Czytajcie – bo książka drogą do wyobraźni.
Tym akcentem zakończyliśmy naszą niezwykłą podróż, jakże ciekawą.
Niemożliwością jest przytoczyć wszystkie nasze „zamyślenia”, które pojawiły się podczas spotkania, było ich aż tyle…
Chętnych poznania roztoczańskich szlaków, naszej rodzimej historii, legendarnych postaci, miejsc oraz wątków, w których być może odnajdziemy siebie i nasze codzienne problemy zapraszam do lektury. Może warto się czasem zamyślić i zatracić np. w Roztoczańskich zamyśleniach.
Joanna Grabczak
