Najbardziej okazałe i przyciągające wzrok kamienice na zamojskim rynku noszą miano ormiańskich. Są one cennym śladem długiej i ciekawej historii Ormian w Hetmańskim Grodzie. Wszystko zaczęło się w 1585 roku, kiedy to Jan Zamoyski 30 kwietnia wydał przywilej zezwalający na osiedlenie się Ormian w nowo powstającym mieście. Złożył go na ręce przybyłych już Murata Jakubowicza z Kaffy i ks. Krzysztofa Kałusta. Dokument gwarantował im wszelkie prawa jakie posiadali inni mieszkańcy, łącznie z korzystnymi ulgami podatkowymi. Zamoyski chciał w ten sposób pobudzić handel i przyspieszyć rozwój gospodarczy miasta. Przywilej zawierał obietnicę wytyczenia osobnych parcel budowlanych przy Rynku Wielkim oraz pozwalał na budowę kościoła i odprawianie nabożeństw we własnym obrządku. Zgodnie z kolejnym przywilejem wystawionym dnia 9 stycznia 1589 r., zorganizowano w Zamościu osobną gminę ormiańską z własnym wójtem, ławnikami i sądownictwem.
Dzielnica ormiańska powstała w północno-wschodniej części miasta, obejmując wschodnią i północną pierzeję Rynku Wielkiego, ulicę Ormiańską oraz dwa połączone bloki zabudowy między wylotami ulicy Ormiańskiej a fortyfikacjami. Kościół znajdował się w miejscu, gdzie obecnie stoi hotel „Renesans” Nieopodal powstały również szkoła, szpital i cmentarz.
Sprzyjające warunki sprawiły, że Ormianie bardzo chętnie osiedlali się w Zamościu. W XVII wieku mieszkało tu około 300 Ormian. Zajmowali się głównie handlem i rzemiosłem. Często, aby zdobyć towar podróżowali do Turcji, Wenecji, Londynu lub Lizbony. Mieszkańcy pochodzenia ormiańskiego nierzadko pełnili ważne funkcje w mieście: zostawali burmistrzami, ławnikami czy pisarzami miejskimi. W 1678 roku Ormianie stanowili 15% mieszkańców Zamościa, jednak pod koniec XVII wieku, ze względu na regres gospodarczy spowodowany licznymi wojnami, ich liczba zaczęła maleć. W krótkim czasie liczba ludności ormiańskiej w mieście zmniejszyła się do tego stopnia, że ordynat Tomasz Antoni Zamoyski, podjął w roku 1738 decyzję o zniesieniu osobnej gminy i połączeniu sądów ormiańskich z Trybunałem Zamojskim. W drugiej połowie XVIII w. władze zaborcze zarządziły kasatę kościoła ormiańskiego.
Ślady bytności Ormian możemy znaleźć już tylko na fasadach i we wnętrzach kamieniczek Rynku Wielkiego. 16 września 2018 roku w miejscu dawnej świątyni i cmentarza ormiańskiego w Zamościu, z udziałem J. E. Edgar’a Chazaryan’a, Ambasadora Nadzwyczajnego i Pełnomocnego Republiki Armenii w Rzeczypospolitej Polskiej i prezydenta miasta Zamość, odsłonięto chaczkar – pomnik przyjaźni polsko- armeńskiej.
