Na Liście Produktów Tradycyjnych cebularz figuruje od 30 kwietnia 2007 r. Tradycje lubelskiego piekarstwa sięgają okresu średniowiecza, a pierwsze wzmianki o cebularzu i przekazywanej z pokolenia na pokolenie recepturze tego wyjątkowego, wywodzącego się z kuchni żydowskiej placka, sięgają dziewiętnastego stulecia. Cebularze jako pierwsi zaczęli wypiekać Żydzi z lubelskiego Starego Miasta. Potem receptura rozprzestrzeniła się po całym regionie. Przed wojną był wypiekany m.in. przez Żydów kazimierskich i zamojskich. Każda piekarnia strzeże swoich receptur, ale też każda Pani Domu ma wypróbowany własny przepis.
Pyszne delikatne wnętrze ukryte pod chrupiącą skórką. Całość okraszona słoną cebulką i posypana makiem. To cała tajemnica cebularza. Najlepsze są tuż po upieczeniu. Dodatkiem koniecznym jest masło rozpływające się po ciepłym cieście. Wyśmienicie smakują w połączeniu z wędliną lub serem.
Składniki ciasta:
500 g mąki pszennej (najlepiej chlebowej, typ 750)
250 ml ciepłego mleka
50 g świeżych drożdży
2 łyżeczki cukru
2 łyżeczki soli
1 duże jajko
1 żółtko
40 g masła
2 łyżki oliwy z oliwek
Cebulka:
4 duże cebule pokrojone w kostkę
4 łyżki niebieskiego maku
1,5 łyżeczki soli
3 łyżki oliwy z oliwek
Cebulkę powinno się przygotować dzień wcześniej. Pokrojoną w kostkę gotować na wolnym ogniu ok 2 minuty. Odcedzić i jeszcze gorącą wymieszać z solą, makiem i olejem. Przełożyć do dużego i suchego słoika, szczelnie zakręcić i ustawić do góry dnem na 5 minut. Po ostygnięciu wstawić do lodówki. Wyjąć kolejnego dnia, w trakcie wyrastania ciasta, aby zdążyła się ogrzać do temp. pokojowej. Dzięki temu ciasto z cebulką na wierzchu będzie ładnie wyrastało.
Przygotowanie ciasta:
Letnie mleko mieszamy z rozkruszonymi drożdżami i cukrem i zostawiamy w ciepłym miejscu do spienienia (ok. 15 minut). Roztapiamy i ostudzamy masło. Jajko rozkłócamy widelcem z żółtkiem i zostawiamy 1 łyżkę do posmarowania brzegów cebularzy (pozostałą część dodamy do ciasta). Do dużej miski przesiewamy mąkę, dodajemy rozczyn drożdżowy, sól, masło, olej, część masy jajecznej i zagniatamy ciasto do momentu, aż będzie odchodziło od ręki i brzegów naczynia (ok 10 minut). Przykrywamy lekko wilgotną ściereczką w ciepłym miejscu do wyrośnięcia (ok 1 godziny). Jeśli nie mamy tyle czasu, miskę z ciastem możemy wstawić do piekarnika ustawionego na temp. 45ºC. Po tym czasie wyłożyć ciasto na wysypaną mąką stolnicę, uformować wałek i podzielić na 12 części. Każdej z nich nadać kształt okrągłej bułeczki, następnie lekko rozwałkować na placek o średnicy 10 cm. Ułożyć kolejno na wyłożonej papierem do pieczenia blasze, zachowując odstęp ok. 3 cm pomiędzy plackami. Brzegi posmarować odłożonym jajkiem, na środek każdego placka ułożyć cebulkę z makiem. Przykryć ściereczką i ponownie odstawić w ciepłe miejsce do wyrośnięcia (na ok. 45 minut). Po tym czasie wstawić blachę na środkową półkę średnio nagrzanego piekarnika i piec w temp. 200ºC przez ok. 25-30 minut. Wierzch powinien być ładnie zrumieniony.