Zamość jest rozpoznawalną i cenioną marką. Co i rusz pojawiają się o nim wzmianki w świecie mediów. Głośno bywa o Zamościu z różnych powodów, głównie historycznych. Pojawia się nasz Zamość na kartach literatury, bywa natchnieniem poetów, „grywa” w filmach. 9 stycznia 2014 r., co prawda w Warszawie, odbyła się oficjalna premiera komedii Wkręceni, której akcja rozgrywa się w Zamościu. Prapremiera filmu miała miejsce dzień wcześniej w zamojskim Centrum Kultury Filmowej „Stylowy”, gdzie obecni byli odtwórcy głównych ról Piotr Adamczyk, Bartosz Opania i Paweł Domagała oraz reżyser i scenarzysta filmu Piotr Wereśniak.
To nie pierwsza „przygoda” Zamościa z filmem. W 1964 r. kręcono tu film fabularny o tematyce wojennej Nieznany w reżyserii Witolda Lesiewicza (premiera ogólnopolska odbyła się w kinie „Stylowy”).
W 1979 r. powstał film wojenny Wyrok śmierci w reżyserii Witolda Orzechowskiego, do którego plenery kręcono m.in. w Zamościu (premiera w 1980 r.). Zamość pojawia się także w polsko-radzieckim filmie Wiktora Turowa pt. Przeprawa. „Zagrały” tam m.in.: Rynek Wielki, ratusz, ul. Moranda, ul. Żeromskiego, ul. Zamenhofa, jatki, stacja kolejowa, ale też ruiny zamku w Krupem pod Krasnymstawem.
Akcja filmu biograficznego Przypadek Pekosińskiego z 1993 r. w reżyserii Grzegorza Królikiewicza również dzieje się w Zamościu. Opowiada o wyjątkowym człowieku – bez tożsamości i rodziny – Bronisławie Pekosińskim, który gra w filmie samego siebie. Obok Pekosińskiego w filmie wystąpiło wielu wybitnych aktorów, m.in.: Franciszek Pieczka, Anna Seniuk, Krzysztof Chamiec, Elżbieta Starostecka, Anna Milewska, Witold Pyrkosz, Bogusz Bilewski, Ryszard Kotys, Bronisław Pawlik,
Do filmu Romana Załuskiego Kardiogram, dla którego pierwowzorem była powieść Aleksandra Minkowskiego Nigdy na świecie sceny kręcono zarówno w Zamościu i Szczebrzeszynie (Rynek, ul. Wyzwolenia, Kościół Św. Katarzyny, ul. Zamojska, kościół Św. Mikołaja, szpital, ul. Klukowskiego), jak i w Brodach Małych.
W 2010 r. kręcono w Zamościu sceny do filmu Jerzego Hoffmana 1920 Bitwa Warszawska. Premiera filmu odbyła się w 2011 r.
Ciekawostki:
W Zamościu spędzili dzieciństwo dwaj znani reżyserzy: w latach 1945-53 mieszkał tu Jerzy Domaradzki (ur. 1943 r.) i Sylwester Chęciński (ur. 1930 r.), który przyjechał do Zamościa z Suśca w 1939 r., a w latach 1946-47 wraz z rodzicami wyjechał na „ziemie odzyskane”.
Link do bibliografii Zamość i Zamojszczyzna w filmie
