Graficzne znaki własnościowe nanoszone są głównie na książki. Wskazują na pochodzenie zbiorów oraz ich posiadacza. Umieszczane są zazwyczaj w miejscach umownych. Pokazują niekiedy „wędrówkę” książki.
Każda biblioteka posiada wiele dokumentów, na których widnieją znaki własnościowe. Począwszy od podstawowego księgozbioru, przez dary od czytelników, na zbiorach specjalnych skończywszy. Graficzny znak własnościowy stanowi przyczynek do badań nad książką, właścicielem w świetle posiadanego księgozbioru oraz wytwórcą samego znaku.
Wśród znaków własnościowych wyodrębnić należy:
– zapisy własnościowe, sygnujące nazwisko właściciela lub instytucję;
– wskazujące właściciela (narracyjne);
– zapisy dedykacyjne;
– pieczątki;
– ekslibrisy i superekslibrisy (odciskane na oprawach lub naklejane).
Zagadnieniem znaków własnościowych zajmowało się wielu badaczy i uczonych. Temat wciąż jest eksplorowanych, również na bazie współczesnych kolekcji prywatnych.
Warto przy okazji ponowić apele badaczy, by nie przekreślać nieaktualnych już pieczątek, tylko odnotować przy nich uwagę o ich dezaktualizacji.
Poniżej kilka wybranych znaków własnościowych z Książnicy Zamojskiej. Baza będzie na bieżąco aktualizowana.
