18 maja obchodzimy Międzynarodowy Dzień Muzeów, ale nie tylko przy tej okazji warto wspomnieć o Muzeum Zamojskim. Powstało ono w 1926 r. z inicjatywy regionalnych intelektualistów. Pomysłodawcą przedsięwzięcia był Zygmunt Klukowski – lekarz praktykujący w Szczebrzeszynie i aktywny działacz społeczno-kulturalny. W dniu 17 września 1926 r. zamojski Sejmik Powiatowy powołał do życia Muzeum Ziemi Zamojskiej, przeznaczając na jego siedzibę salę w gmachu byłego kościoła franciszkanów. Zgromadzono tam cenne przedmioty z dziedziny sztuki ludowej, rzemiosła, numizmatyki, geologii i archeologii, a także stare druki i pamiątki historyczne. W 1933 r., w wyniku decyzji ówczesnych władz, muzeum zostało zlikwidowane. Po trzech latach utworzono nowe. Jego organizacją zajął się Zarząd Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Zamościu. Instytucja otrzymała nazwę „Muzeum Krajoznawcze”. Zbiory szybko się rozrastały, dlatego w roku 1938 muzeum otrzymało trzy pomieszczenia w Ratuszu. Plany rozwoju przerwała II wojna światowa. Muzeum zaprzestało działalności, ale jego zbiory pozostały nienaruszone. Opiekował się nimi pracownik magistratu Władysław Kabat.

Po wojnie grono pasjonatów doprowadziło do utworzenia Miejskiego Muzeum Ziemi Zamojskiej. Od 1967 r. zaczęło sprawować merytoryczny patronat nad ekspozycją znajdującą się w budynku Rotundy. Do 1975 r., jako muzeum regionalne, pozostawało w strukturach Muzeum Lubelskiego. Wraz z utworzeniem województwa zamojskiego Muzeum Ziemi Zamojskiej otrzymało status muzeum okręgowego. W latach 1976-1980  kompleksowemu remontowi poddano zabytkowy budynek dawnego arsenału. Po jego zakończeniu podjęto decyzję o powołaniu Muzeum Barwy i Oręża „Arsenał” w strukturach istniejącego już muzeum. Nowo powstała placówka miała specjalizować się w gromadzeniu militariów oraz dokumentowaniu wojennych losów miasta i regionu. Muzeum Okręgowe w Zamościu otrzymało w użytkowanie także siedem odrestaurowanych staromiejskich kamienic z przeznaczeniem na ekspozycje, pracownie, magazyny i pomieszczenia administracyjne. W następnych latach trwały prace nad organizacją profesjonalnie przygotowanych stałych wystaw. W 1999 roku, w związku z reformą administracyjną kraju, miała miejsce reorganizacja Muzeum Okręgowego, które zostało przemianowane na Muzeum Zamojskie. W roku 2013 wzbogaciło się o nowy, zrewitalizowany obiekt dawnego kozackiego kasyna oficerskiego, w którym od roku 2014 funkcjonuje Galeria Rzeźby Profesora Mariana Koniecznego.