Był 11 lutego 1703 roku, kiedy wojska szwedzkie pod dowództwem gen. Magnusa Stenbocka rozpoczynały tygodniowe oblężenie twierdzy Zamość. Tak opisywał to w swoim pamiętniku mieszczanin zamojski Zachariasz Arakiełowicz w Connotacya co się działo od roku 1689 po części w Zamościu y w całey Rzeczy pospolitey wypisana przezemnie niżey podpisanego: w Południe przystąpił Generał Szteinbok [Magnus Gustafsson Koziorożec – Magnus Stenbock] z kommunikiem Szwedzkim pod Zamosc od Sitanca y od Jarosławca widać było z wału ludzi onych, ale że widział Przedmieścia spalone y sady wycięte odstąpił precz nie bez szkody onego, bo z armaty kilku kawalerow ubito.

Twierdza zamojska była dobrze przygotowana do obrony. Od 1683 r. pod kierunkiem architekta i zarazem komendanta artylerii fortecznej Jana Michała Linka, prowadzono niezbędne prace przy wzmocnieniu murów, wałów i grobli, przebudowano bastiony, uzupełniono także artylerię. Od jesieni 1702 r. stacjonował w twierdzy silny garnizon armii konnej pod dowództwem pułkownika Hendorfa. Generał Stenbock dysponował jedynie jazdą i nie mógł prowadzić regularnego oblężenia miasta. Po kilku dniach pobytu wojska szwedzkie wycofały się w stronę Lublina.

Trzecia wojna północna – (1700-1721), zwana wielką wojną północną, toczona pomiędzy Królestwem Danii i Norwegii, Rosją, Saksonią, Prusami i Hanowerem (od 1715) z jednej strony, a Szwecją z drugiej. Rzeczpospolita Obojga Narodów formalnie pozostawała neutralna aż do 1704 roku, ale faktycznie znaczna część walk toczyła się na jej terytorium i jej kosztem już od 1700 roku. Zakończyła się podpisaniem pokoju w Nystad, w wyniku którego wzrosło znaczenie Rosji, a Szwecja utraciła status europejskiego mocarstwa.

 

Münz, Marek (1872-1937). Szwedzki plan i widok Zamościa z 1704 roku. Fotografia rysunku przedstawiającego plan twierdzy zamojskiej, który wykonany został przez Szwedów 2 października 1704 r. (po zajęciu twierdzy 30 września 1704 r.). Oryginał planu został wywieziony przez Szwedów w czasie wojny północnej 1700-1721 i znajduje się w zbiorach szwedzkich (Krigsarkivet w Sztokholmie, Sveriges krig, 11 : 52).