Na dzień 20 lipca przypada Międzynarodowy Dzień Szachów. Zamość posiada swoje szachowe tradycje. Tuż przed wojną na Rynku Wielkim odbyło się przedstawienie Żywe Szachy.

Żywe Szachy – Szwedzi pod Zamościem. Widowisko nawiązujące do oblężenia Zamościa przez Szwedów. Zorganizowane w Zamościu w dniach 9-11 czerwca 1939 roku w ramach Dni Lublina, Zamościa i Lubelszczyzny. Wydarzenie odnotowano w prasie ogólnopolskiej, m.in. w „Gościu Niedzielnym” (R.15, nr 27) dodatku ilustrowanym do „Gazety Krotoszyńsko Koźmińskiej” (R.3, nr 53, 2 lipca 1939 r.), „ABC. Nowiny Codzienne” (R.14, nr 180. 25 czerwca 1939 r.), w magazynie „Tydzień Literacki Polski Zbrojnej” (R.3, nr 28, 9 lipca 1939 r.), w którym na stronie czwartej czytamy: (…) impreza ta wspaniale przygotowana pod względem organizacyjnym i technicznym zgromadziła u stóp przepięknego ratusza w Zamościu setki widzów, którzy gorąco oklaskiwali barwną i żywą partię szachów, osnutą na tle fragmentu z trzeciego tomu Potopu, przedstawiającego Szwedów pod Zamościem. Odniesiony sukces przypisać należy ofiarnej pracy komitetu organizacyjnego i osób współdziałających przy opracowaniu widowiska. Wierszowany tekst napisała pani profesor Halina Rogińska, znana w Zamościu szachistka. Partię i scenariusz do niej ułożył kapitan audytor mgr [Władysław Stanisław] Kolbuszewski. Kostiumy projektował profesor [Michał Marian] Pieszko. Wieże wykonali uczniowie gimnazjum państwowego im. Jana Zamoyskiego pod kierownictwem pp. prof.  Syrka i Podkowy. W wykonaniu  brali udział podoficerowie z teatru żołnierskiego w Zamościu pod kierownictwem por. [Ryszarda] Kardaszyńskiego jako kapelmistrza i reżysera st. sierż. [Czesława]Bryknera. Urządzenia techniczne wykonali pp. arch. Zaręba [właściwie Tadeusz Zaremba] i [Władysław]Kabat. Treścią partii dowcipnie osnutej na ruchach figur szachowych były poselstwa szwedzkie, bitwa pod Zamościem i odwrót Szwedów.

W 2020 roku w ramach 45. Zamojskiego Lata Teatralnego Szachy wg Kochanowskiego przedstawił Balet Dworski Cracovia Danza. W Centrum Kultury Filmowej „Stylowy” mieści się ekspozycja Szachy Świata.

Międzynarodowy Dzień Szachów obchodzony jest na pamiątkę utworzenia Międzynarodowej Federacji Szachowej. Szachy są jedną z najstarszych gier strategicznych, znanych na całym świecie.
Od V w. n.e. ludzie stają w szachowe szranki.

Do Polski, szachy przywędrowały, prawdopodobnie, z Rosji bądź Czech. Już w średniowieczu były znane jako gra królewska, choć mieszczanie, a później i szlachcie też chętnie grali w szachy. Oficjalnie olimpiady szachowe odbywają się od 1924r. W roku 1996 odbył się mecz pomiędzy komputerem, zaprojektowanym przez firmę IBM, a mistrzem świata Garrim Kasparowem. Kasparow zwyciężył. Ulepszono program i rok później, komputer okazał się silniejszym przeciwnikiem, co wywołało ogromne poruszenie w środowisku graczy. W 2003 roku odbył się „Mecz Człowieka przeciwko Maszynie o Szachowe Mistrzostwo Świata”. Kasparow i komputer remisowali.

Szachy mają wymiar wychowawczy. Młody gracz uczy się cierpliwości, wytrwałości i pokory, skupienia. Badania udowodniły, że dzieci umiejące grać w szachy osiągają lepsze wyniki w nauce, mają lepszą koncentrację i szybciej rozwiązują zadania wymagające logicznego myślenia.

W myśl powiedzenia szachistów nie ma na świecie szachisty który wygrałby wszystkie swoje partie, należy wytrwale, małymi krokami, ćwiczyć grę w szachy. Nie dajmy się zaszachować. Grajmy.