Jadwiga Harczuk-Muszyńska – nauczycielka, harcerka i działaczka społeczna, która poświęciła swoje życie pracy z  młodymi ludźmi urodziła się 3 czerwca 1911 roku w Tomaszowie. W 1933 roku ukończyła Seminarium Nauczycielskie w Zamościu. Początkowo  uczyła w szkołach wiejskich na Zamojszczyźnie, a od 1936 w szkole nr 7 Zamościu. Swoją przygodę z harcerstwem rozpoczęła w 1923 roku,  została drużynową w Seminarium Nauczycielskim i w Szkole Handlowej. W latach 1933–1949 była komendantką zamojskiego hufca Związku Harcerstwa Polskiego, Hufca Zamość-Powiat oraz Hufca Zamość.

W latach 1937-1938 pełniła także funkcję komendantki II Obwodu Chorągwi Lubelskiej. Była żoną urzędnika miejskiego Edwarda Harczuka.

W czasie okupacji kierowała tajnym hufcem, prowadziła Pogotowie Harcerskie, uczestniczyła w tajnym nauczaniu. Działała w Armii Krajowej pod pseudonimem „Chmura”. We wrześniu 1939 roku uratowała siedmiu polskich oficerów z transportu do niewoli niemieckiej. W 1942 roku otrzymała stopień harcmistrzyni. Jej mąż został rozstrzelany w Oświęcimiu. Po jego śmierci utrzymywała się z prowadzenia sklepu, nie zaprzestała jednak działalności w harcerstwie.

Ponownie kierowała hufcem w latach 1945-1949, a w latach 1957-1958 pełniła funkcję zastępcy komendanta hufca. Od roku 1950, przez ponad 20 lat, była nauczycielką wychowania fizycznego w zamojskim liceum plastycznym oraz kierowniczką internatu tej szkoły. Za swoją działalność społeczną otrzymała liczne odznaczenia. Uchwałą Rady Miasta Zamościa nr XLIII/307/97 z dnia 25 sierpnia 1997 roku została Honorową Obywatelką Zamościa. W 1993 roku odebrała Srebrny Krzyż za Zasługi dla ZHP z Rozetą z Mieczami. Została też odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi. Zmarła w Zamościu 21 sierpnia 2008 r.

 

 

Harczuk-Muszyńska Jadwiga (hasło), [w:] A. Kędziora A., Encyklopedia miasta Zamościa, Zamość, 2012, s. 214.