Bitwa pod Zamościem, która stanowiła fragment i dała początek działaniom 4 armji austro-węgierskiej między Wieprzem a Bugiem w sierpniu 1914 r. znanym pod nazwą „bitwy pod Komarowem” lub też w literaturze rosyjskiej „operacji tomaszowskiej”, stanowi bogaty materjał do studjów taktyczno-historycznych. Marsz zbliżania, walka spotkaniowa, walka leśna i wreszcie próba dwustronnego oskrzydlenia przeciwnika — wszystkie te postacie działania znalazły w niej zastosowanie.
W połowie sierpnia 1914 r. kończyła 4 armja austrjacka (gen, broni Auffenberg) swoją koncentrację nad Sanem między ujściem Lubaczówki a Przemyślem. Naprzeciw 4 armji austro-węg. koncentrowała się 5 armja rosyjska gen, broni Plehwego w obszarze Chełm-Kowel.
Teren, na którym rozegrała się bitwa pod Zamościem, ograniczony jest od wschodu szosą Tomaszów-Zamość-Krasnystaw, od południa górnym brzegiem Wieprza, który biorąc swój początek w bagnistej okolicy na północ od Tomaszowa (Wieprzowe Jezioro), przepływa początkowo przez kompleks lasów na południe od Zamościa w kierunku północno-zachodnim aż do Rudki, gdzie zwraca się pod prostym kątem ku północy na Szczebrzeszyn, a stąd ku północo-wschodowi na Krasnystaw, Prawym dopływem Wieprza w tym obszarze jest Łabuńka, biegnąca prawie równolegle do szosy. Doliny tych rzek i mniejszych żył wodnych były nawet w tej suchej porze roku zabagnione, krępując ruchy oddziałów i kolumn taborowych i ograniczając je często do nielicznych przejść i ciaśnin. Obszar objęty trójkątem Wieprz-Łabuńka-szosa podzielony jest na 3 części szosą, wiodącą z Zamościa do Szczebrzeszyna i drogą Zamość-Wieprzec-Kossobudy-Rudka. Górna połowa północnej części jest zalesiona i bagnista, podczas gdy dolna, która była dnia 27.VIII polem walki 7 brygady piechoty, przedstawia nagi, pagórkowaty krajobraz. Prawy brzeg Wieprza jest w tym rejonie wyższy od lewego, na którym ta sama brygada rozpoczęła natarcie dzień przedtem.
Część środkowa całego obszaru, a mianowicie trójkąt Zamość-Szczebrzeszyn-Rudka była w dniach 25-27. VIII polem walki 13 dywizji piechoty obrony krajowej. Uwydatniają się w niej dwa łańcuchy szerokich pagórków, biorące swój początek w kompleksie wzgórz 254-278, z których północny, niezalesiony, ciągnie się łukiem w kierunku Rudki, zaś południowy, zalesiony i częściowo bagnisty, biegnie od wzgórza 278 również ku Rudce. W rozwidleniu tych dwóch łańcuchów na zachód od wzgórza 254-278 leży wieś Kąty, zaś od Kąt do kompleksu wzgórz 254-278 ciągnie się prostokątny obszar lasu; posiadanie lasu i tego kompleksu wzgórz decydowało o panowaniu nad obydwiema drogami, prowadzącemi od Wieprza do Zamościa i dlatego ten wycinek terenu był miejscem zażartych walk w dniach 26 i 27. VIII.