Urodził się w Nozdrzcu nad Sanem 29 sierpnia 1801 roku. Tam spędził dzieciństwo i młodość. Dzięki Matce, która dość wcześnie odkryła jego głuchotę, rozwinął swoje uzdolnienia, opanował sztukę czytania i pisania w kilku obcych językach.
Opublikował „Wizerunki znakomitych ludzi w Polsce z dołączeniem krótkiego każdej osoby żywota, wydane staraniem Ksawerego Preka”. Było to pierwsze w Polsce wydawnictwo portretowo-artystyczno-literackie.
Od 17 roku życia prowadził diariusz (dziennik), w którym zapisywał godne uwagi fakty, spostrzeżenia i przeżycia. Dzięki jego zapisom zyskujemy wgląd we współczesny mu świat. Diariusz Preka liczy 15 tomów.
Był świadkiem rzezi galicyjskiej pod wodzą Jakuba Szeli z pobliskiej Smarzowej, przemarszu wojsk rosyjskich pod wodzą generała Paszkiewicza przez teren Galicji między innymi przez Rzeszów i Sędziszów do Żmigrodu, gdzie car Mikołaj I dokonał przeglądu zgromadzonych tam oddziałów wojska rosyjskiego. Miało to miejsce 23 czerwca 1849 r., a związane było z wypadkami na Węgrzech w 1848 r.
Autor przywiązywał dużą wagę do napisanego przez siebie diariusza, uważał go za cenny dorobek swego życia, czego dowodem jest powierzenie ich w okresie rabacji chłopskiej opiece OO. Kapucynów w Sędziszowie, a następnie Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie, Krakowskiemu Towarzystwu Naukowemu i Zakładowi im. Ossolińskich we Lwowie. Odbywał częste również dalekie podróże. Owocem tychże były szczegółowe relacje. Prek podejmowany był w pałacach i dworach: Czartoryskich w Sieniawie i Puławach, Potockich w Łańcucie, Lubomirskich w Przeworsku i Rozwadowie, Krasickich w Lesku i Baranowie Sandomierskim, Sanguszków w Gumniskach. Wyjeżdżał m.in. do Wiednia, Rzymu, Budapesztu, Warszawy, Krakowa, Lwowa. Franciszek Ksawery Prek jest uznany za prekursora turystyki i krajoznawstwa, w szczególności ludzi głuchych.
Franciszek Prek odwiedził także Zamość, 27 lipca 1825 roku – pod tą datą, zanotował w swoim dzienniku – forteca podobna do pięknej zalotnej kobiety, zamykającej zdradliwe w sobie serce. Zmarł 12 września 1864 roku w swoim majątku w Sielcu.